Fanatyzm, czy prawdziwe oddanie się Bogu?

Jeśli chodzi o praktyki religijne, często pojawia się fanatyzm. Dzieje się tak, ponieważ niektórzy ludzie skupiają się na grzechach innych i uważają je za „niezgodne z prawem”. Wykorzystują do tego ściśle etyczne i moralne prawa, które stosują względem innych, ale nie wobec siebie. Ta hipokryzja jest podstawą i sednem fanatyzmu.

Fanatyzm – Żarliwość

Fanatyzm jest określany jako zbyt wielka, bezkrytyczna żarliwość. Żarliwość (lub zazdrość) jest pojęciem, które można znaleźć w Biblii. „Gdyż nie będziesz się kłaniał innemu bogu. Albowiem Pan, którego imię jest "Zazdrosny", jest Bogiem zazdrosnym.” (II Księga Mojżeszowa 34,14) „Albo czy sądzicie, że na próżno Pismo mówi: Zazdrośnie chce On mieć tylko dla siebie ducha, któremu dał w nas mieszkanie?” (List Jakuba 4,5). W tym sensie zazdrość (lub w wielu innych tłumaczeniach – żarliwość) odnosi się do Bożej płonącej miłości względem ludzi – miłości, która nie akceptuje ani nie toleruje niewierności i zdrady. Tego również nie akceptuje miłość małżeńska ani inne związki czy relacje międzyludzkie

Obłuda faryzeuszy

W Ew. Jana, w 8 rozdziale jest opisane pewne wydarzenie z życia Jezusa, które to wyjaśnia:

„Potem uczeni w Piśmie i faryzeusze przyprowadzili kobietę przyłapaną na cudzołóstwie, postawili ją pośrodku i rzekli do niego: Nauczycielu, tę oto kobietę przyłapano na jawnym cudzołóstwie. A Mojżesz w zakonie kazał nam takie kamienować. Ty zaś co mówisz? A to mówili, kusząc go, by mieć powód do oskarżenia go. A Jezus, schyliwszy się, pisał palcem po ziemi.” (Ew. Jana 8,3-6)

Jan nic nam nie mówi o tym, co Jezus napisał, ale jak wyjaśniał Sigurd Bratlie – chrześcijański pisarz – być może napisał tak: „Jest również napisane: Nie będziesz pożądał!” (V Księga Mojżeszowa 5,21)

„A gdy go nie przestawali pytać, podniósł się i rzekł do nich: Kto z was jest bez grzechu, niech pierwszy rzuci na nią kamieniem. I znowu schyliwszy się, pisał po ziemi. A gdy oni to usłyszeli i sumienie ich ruszyło, wychodzili jeden za drugim, poczynając od najstarszych, i pozostał Jezus sam i owa kobieta pośrodku.” (Ew. Jana 8,7-9)

Jan nie mówi nam też, co Jezus napisał za drugim razem, ale według Bratliego mógł napisać: „Jest również napisane w zakonie: Przeklęty, kto nie dochowa słów tego zakonu, aby je spełnić.” (V Księga Mojżeszowa 27,26)

Widzimy, że faryzeusze byli skupieni na grzeszniku i na zewnętrznym, widocznym przewinieniu. Jezus przesunął ten „reflektor” z grzesznika na ukryte pożądliwości i żądze, jakie ukrywały się za wspaniałą fasadą faryzeuszy i za ich pozornym przestrzeganiem zakonu.

Odkupienie z władzy grzechu

Pomyśl, jaką Jezus miał mądrość, którą rozbroił faryzeuszy oraz sprawił, że byli zmuszeni wejrzeć w siebie i zobaczyć swój własny grzech. W obliczu tej potężnej i przekonywującej sprawiedliwości, faryzeusze zobaczyli winę u siebie i odeszli zawstydzeni. Ponieważ nie potrafili zachować się w czystości i przezwyciężyć pożądliwości, również oni znaleźli się pod przekleństwem.

Jezus nie potępił kobiety, przyłapanej na cudzołóstwie, ale to nie oznacza, iż zaakceptował jej grzech. „Idź i odtąd już nie grzesz.” (Ew. Jana 8,11) Ewangelia – radosne poselstwo – oddziela grzesznika od grzechu i uwalnia, wyzwala go nie tylko z winy grzechu, ale również z władzy grzechu a tym samym z przekleństwa zakonu.

Paweł – żarliwy prześladowca

Apostoł Paweł, który sam był Żydem, daje Żydom świadectwo, że mają gorliwość do Boga, ale niewłaściwą – nierozsądną. (List do Rzymian 10,2) O sobie samym mówi, że był „co do żarliwości prześladowca Kościoła”. (List do Filipian 3,6)

Paweł mówi dalej: „Słyszeliście bowiem o moim dawniejszym postępowaniu w żydostwie, że srodze prześladowałem zbór Boży i niszczyłem go, i że prześcigałem w żarliwości dla żydostwa wielu rówieśników mojego pokolenia, będąc nader gorliwym zwolennikiem moich ojczystych ustaw.” (List do Galacjan 1,13-14).

Jego żarliwość względem zakonu nie była zwrócona do jego własnego wnętrza, ale na zewnątrz przeciw tym, którzy według niego nie wypełniali wymagań i praw zakonu. Jego żarliwość była skierowana w stronę „grzeszników”, zamiast zabiegać o dobrą sprawę – bojaźń Pana (Przypowieści Salomona 23,17).

Praktykowanie religii ma być pożyteczne i ku radości danej osoby, jak i jej bliźnich. Natomiast nierozsądna żarliwość Pawła sprawiła, że „dyszał groźbą i chęcią mordu przeciwko uczniom Pańskim”. Wdzierał się do domów, łapał zarówno mężczyzn, jak i kobiety i wtrącał ich do więzienia. (Dzieje Apostolskie 8,3; 9,1) Widzimy tutaj przykład tego, co może przynieść skrajnie fanatyczna żarliwość.

Paweł poznaje prawdę

Jednak to wszystko działo się, zanim Paweł spotkał Jezusa w drodze do Damaszku. (Dzieje Apostolskie 26,12-18) W swej niewiedzy, Paweł nie był świadomy, że Jezus, którego tak prześladował, prezentował swoją osobą wypełnienie zakonu i w Nim też zamieszkały cieleśnie wszystkie skarby mądrości i poznania. Po spotkaniu z Jezusem, Paweł zobaczył, że prawa zakonu, o wypełnienie których z taką żarliwością zabiegał, sam nie był w stanie wypełnić. W Liście do Rzymian pyta:

„Jeśli tedy ty mienisz się Żydem i polegasz na zakonie, i chlubisz się Bogiem, i znasz wolę jego, i umiesz rozróżnić dobre od złego, będąc pouczonym przez zakon, i uważasz siebie samego za wodza ślepych, za światłość dla tych, którzy są w ciemności, za wychowawcę nierozumnych, za nauczyciela dzieci, mającego w zakonie ucieleśnienie wiedzy i prawdy, ty więc, który uczysz drugiego, siebie samego nie pouczasz? Który głosisz, żeby nie kradziono, kradniesz? Który mówisz, żeby nie cudzołożono, cudzołożysz?”  (List do Rzymian 2,17-22)

Po nawróceniu Paweł skupił się na sobie, zamiast patrzeć i pilnować drugich. W tym świetle, skierowanym na własne życie, Paweł doszedł do tego, że „Bóg jest wierny, a każdy człowiek jest kłamcą”. (List do Rzymian 3,4)

Paweł odrzucił swoją własną „sprawiedliwość”, która była oparta na zakonie i uchwycił się sprawiedliwości, którą mógł otrzymać przez wiarę w Chrystusa. (List do Filipian 3,9) Znalazł drogę w śladach Jezusa, na której grzech w ciele – ukryta pożądliwość – został potępiony. To właśnie postępowanie w posłuszeństwie Duchowi Świętemu sprawiło, że sprawiedliwość i wymagania zakonu mogły się w nim wypełnić. (List do Rzymian 8 3-4)

Całkowita zmiana życia

Ta całkowita zmiana życia sprawiła, że Paweł mógł świadczyć przed królem Agrypą i opowiedzieć swoją historię. Po tym świadectwie król Agrypa przyznał, że „Niedługo, a przekonasz mnie, bym został chrześcijaninem. A Paweł na to: Dziękowałbym Bogu, gdyby, niedługo czy długo, nie tylko ty ale i wszyscy, którzy mnie dziś słuchają, stali się takimi, jakim ja jestem, pominąwszy te więzy.” (Dzieje Apostolskie 26,29) Człowiek, który w prawdzie może coś takiego powiedzieć, objawił ludziom poselstwo radości, wolności i pokoju.

Widzimy więc, że istotą fanatyzmu jest obłuda, zewnętrzna „pobożność”, która przykrywa wewnętrzne, złe i grzeszne życie. Podczas gdy fanatyzm z natury prowadzi ludzi do niewoli pod prawami, zasadami i regułami innych ludzi oraz trzyma ich w strachu przed karą, prawdziwe i szczere oddanie się Bogu doprowadza człowieka do prawdziwej wolności, radości, pokoju i harmonijnej społeczności.